Chắc hẳn nhiều người Việt không biết rằng một loại cây rất đỗi quen thuộc, giản dị ở nước ta lại được thế giới tôn vinh như một dược liệu quý giá “từ gốc đến ngọn” – đó chính là cây me.
Cây me (Tamarindus indica) từ lâu đã nổi tiếng không chỉ là một loại cây nhiệt đới bình thường mà còn là biểu tượng của giá trị dinh dưỡng và y học trên toàn thế giới. Điều đáng nói, cây me còn được xếp hạng thứ hai trong danh sách các giống cây quý được thế giới khuyến khích bảo tồn.
Theo sách “Vân Nam trung thảo dược tuyển” của Trung Quốc, quả me được coi là một loại trái cây có khả năng thanh nhiệt, giải nóng, hỗ trợ tiêu hóa và đặc biệt hiệu quả trong việc chống táo bón. Các thành phần trong me giúp làm dịu hệ tiêu hóa, thúc đẩy nhu động ruột và cân bằng hệ vi khuẩn đường ruột.
Trong cuốn “Trấn Nam bản thảo”, me được mô tả như một loại quả đa năng với nhiều công dụng như giải rượu, tiêu viêm và hỗ trợ sức khỏe dạ dày. Khi được nấu cùng đường trắng, phần thịt quả me sẽ trở thành một món mứt bổ dưỡng, được ví như “vô giá”.
Không chỉ được sử dụng trong y học cổ truyền, quả me còn là một loại gia vị được ưa chuộng trong nền ẩm thực của nhiều quốc gia trên thế giới, ví dụ như Anh và Ấn Độ.
Trước đây, me thường bị bỏ qua và không được chú trọng. Tuy nhiên, ngày nay, khi mọi người đã nhận thức được những lợi ích quý báu của nó, me đã trở thành một mặt hàng được thu mua và bán với giá dao động từ 150.000 đến 200.000 đồng/kg.
Quả me không chỉ được biết đến với hương vị chua ngọt đặc trưng mà còn chứa đựng một kho tàng các dưỡng chất có lợi cho sức khỏe. Từ hệ thần kinh đến hệ xương khớp, me thực sự là một kho báu tự nhiên mà chúng ta không nên bỏ lỡ.
Giúp ngăn ngừa táo bón
Quả me rất giàu chất xơ, trong thành phần của thịt me còn có chất nhuận tràng nhẹ nếu bạn ăn me hàng ngày sẽ giúp cho hệ tiêu hóa của bạn “trơn tru” hơn. Chất xơ trong quả me có tác dụng điều hòa nhu động ruột và được coi như một loại thuốc nhuận tràng tự nhiên, vừa hiệu quả vừa không gây tác dụng phụ có thể đối phó với táo bón.
Khả năng chống viêm
Chất chống viêm trong quả me là một phương thuốc giúp làm dịu cơn đau khớp do viêm khớp, thấp khớp và bệnh gút. Ngoài ra, loại quả này có thể giúp giảm kích ứng ở mắt như viêm kết mạc hoặc mắt đỏ.
Hỗ trợ giảm cân
Quả me phù hợp với chế độ ăn kiêng của những người muốn giảm cân vì rất giàu chất xơ, vitamin và hoàn toàn không chứa chất béo. Loại quả này cũng có khả năng ngăn chặn cảm giác thèm ăn vì làm tăng lượng serotonin trong cơ thể.
Hỗ trợ hệ thần kinh hoạt động tốt
Me giàu thiamin (vitamin B1), chiếm tới 29% thành phần, giúp duy trì hoạt động của hệ thần kinh. Thiếu thiamin có thể gây ra chuột rút, cảm giác kim châm ở tay và chân do tổn thương màng bọc myelin của dây thần kinh. Bổ sung me trong chế độ ăn giúp bảo vệ dây thần kinh và hỗ trợ các chức năng cơ.
Giữ cho xương chắc khỏe
Một vài nghiên cứu chỉ ra rằng, những người tiêu thụ nhiều kali và ma giê trong quả me giúp xương khỏe mạnh hơn những người không bổ sung, tiêu thụ vi chất này.
Hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường
Chiết xuất alpha-amylase từ quả me giúp ngăn cơ thể hấp thụ carbohydrate, từ đó ổn định lượng đường và chất béo dự trữ trong cơ thể. Đồng thời, chữa lành những tổn thương ở mô tuyến tụy, thường thấy ở những người mắc bệnh tiểu đường.
Tăng cường sức khỏe mô
Axit amin, thành phần cấu tạo của protein rất cần thiết cho cơ thể để phát triển và sửa chữa các mô. Tuy nhiên, có một số axit amin mà cơ thể không thể tổng hợp, chỉ có thể dung nạp từ thức ăn.
Me chứa một lượng đáng kể tất cả các axit amin thiết yếu, ngoại trừ tryptophan, đáp ứng các tiêu chuẩn của Tổ chức Y tế Thế giới về một loại protein lý tưởng cho các axit amin khác. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu không chắc chắn về việc cơ thể có thể hấp thụ tất cả các chất dinh dưỡng trong quả me.
Ngừa ung thư
Các nhà khoa học khuyến nghị một chế độ ăn giàu chất chống oxy hóa vì nhiều lý do, một trong số đó là giảm nguy cơ ung thư. Chất chống oxy hóa có thể ngăn chặn các gốc tự do làm hỏng DNA của tế bào, từ đó giảm nguy cơ mắc ung thư.
Các chất phytochemical được tìm thấy trong thực vật đóng vai trò như một chất chống oxy hóa hiệu quả. Trong khi đó, quả me rất giàu chất phytochemical, bao gồm cả beta-carotene nên được xem là rất hữu ích trong việc ngăn ngừa ung thư.
Giúp máu lưu thông tốt
Quả me chứa một lượng lớn chất sắt nên sử dụng loại quả này hàng ngày sẽ hỗ trợ máu được lưu thông tốt hơn, giúp cho cơ bắp và các cơ quan của cơ thể hoạt động ổn định. Đồng thời có thể tránh được các triệu chứng thiếu máu như mệt mỏi, đau đầu, các vấn đề về dạ dày và suy nhược.
Kiểm soát cholesterol
Ngoài việc chứa thiamin, me cũng là nguồn cung cấp dồi dào niacin rất tốt cho sức khỏe. Niacin hữu ích trong việc giảm cholesterol xấu trong cơ thể và làm tăng mức cholesterol tốt.
Giúp sản sinh năng lượng
Quả me chứa riboflavin hữu ích để giải phóng năng lượng từ carbohydrate. Vì vậy, nếu bạn cảm thấy mệt mỏi, hãy nạp vào cơ thể vài chiếc kẹo me, cốc nước quả me dầm hay đơn giản chỉ cần nhấm nháp một quả me chín, cơ thể bạn lại tràn đầy năng lượng giúp bạn vứt bỏ mệt mỏi.
Giúp răng lợi chắc khỏe
Nướu chảy máu và răng yếu là dấu hiệu cho thấy cơ thể thiếu nhiều vi chất, đặc biệt là vitamin C. Ăn quả me có thể bổ sung lượng vitamin C mà cơ thể bạn cần mỗi ngày giúp duy trì răng lợi của bạn được chắc khỏe.